Leestijd: 5 minuten
“Ik schaam me dood!”…of…“Als iemand iets over mijn stem zegt, dan zegt iemand iets over mij als persoon, dat kan ik echt niet aan hoor.” Of “Mijn vader zei altijd: kun je niet bij de radio gaan zingen, dan kan ik je uitzetten.” Wat erg! Dit zijn een paar voorbeelden van wat zangleerlingen mij vertellen tijdens de proefles. Verschillende factoren bepalen hoe vrij en ongeremd je zingt. Hoe kun je nou volledig zingen zonder schaamte en eens gaan genieten?
In je hemd staan
Een voorbeeld uit de zangles. Mijn zangleerling baalde week na week hardop van haar stem: “Het klinkt niet mooi… ik ga niet vooruit..” Ik merkte dat ze vooral uitstraalde; het heeft toch geen zin, ik kan dit niet. De tranen zaten ook wel dicht onder de oppervlakte al een aantal lessen en wat ik merkte was dat ze heel streng was voor zichzelf. Ze mocht van zichzelf geen fouten maken en ze kraakte haar eigen stem af: “Het lukt niet, dit is niet mooi, het klinkt lelijk.”.
Ik vroeg me als zangcoach af; zit ze op dit moment wel lekker in haar vel? Is ze blij met zichzelf en ook trots op zichzelf als persoon? Schaamt ze zich ergens voor tijdens het zingen?
“Het lukt niet, het klinkt lelijk.”
Midden in de zangles, tijdens het zingen van het liedje, schoot ze ineens in de lach en riep “Ik sta hier gewoon in mijn hemd!” (nou ja eigenlijk riep ze iets anders, namelijk “blote r**t!” maar ik probeer het netjes en zakelijk te houden hier). Ze stopte met zingen en dat was het moment om stil te staan waarom het niet lukte én waarom ze het gevoel had “in haar hemd” te staan.
“Leren zingen is een les in helemaal comfortabel zijn met jezelf.”
OK zijn met jezelf
Werken aan je eigen stem en vooruit gaan met zingen, valt altijd samen met “ok” zijn met jezelf.
Leren zingen is eigenlijk stiekem een les in helemaal comfortabel zijn met jezelf. Als je niet comfortabel of blij bent met jezelf, lukt het niet zo goed om je geluid de ruimte te geven en voluit te gaan zingen. Je gaat een beetje op slot en zingt vervolgens met een meer ingehouden stem waardoor het kan zijn dat je je eigen sound niet goed kunt ontwikkelen.
“Pas wanneer je jezelf met al je fouten en je twijfels accepteert, ga je voluit zingen (en, by the way, leven)!”
Ik ben met mijn zangleerling gaan werken aan ok zijn met jezelf en het aan de kant krijgen van de gène en schaamte tijdens het zingen.
Ja…en hoe doe je dat dan? Ok zijn met jezelf?
Vertel waar je van baalt of waar je je voor schaamt
Ik laat haar vertellen waar ze precies van baalt als ze zingt en waar ze zich misschien voor schaamt of ongemakkelijk bij voelt tijdens het zingen. (Alleen wanneer je hardop uitspreekt en deelt waar je je voor schaamt, verdwijnt het vervelende schaamtegevoel, heb ik geleerd van Brené Brown*, het werkt écht)
“Alleen wanneer je hardop uitspreekt en met iemand deelt waar je je voor schaamt, verdwijnt het schaamtegevoel.”
Positieve kanten benadrukken
Om de andere kant te belichten, benadruk ik alle dingen die ik zie en hoor die juist wel goed gaan en positief zijn. Ze is zeker al gegroeid in een aantal dingen sinds ze zangles is gaan volgen, alleen ziet ze die zelf niet zo snel omdat ze zo gefocust is op wat er op dit moment allemaal níet lukt.
We hebben uitgebreid besproken waar ze zich voor schaamt en waar ze zich ongemakkelijk bij voelt als ze zingt, ik heb op mijn beurt de positieve kanten benadrukt.
Aan de slag
De focus ligt vanaf nu op een open lichaamshouding, armen ontspannen naast het lichaam en fysiek mee bewegen op het ritme van het liedje tijdens het zingen.
We doen ook een call & response (vraag en antwoord), wat betekent dat ik een zin voorzing, zij zingt die na en zo doen we er elke keer een schepje bovenop qua volume en expressie of bewegingen om meer los te komen. En dat doen we op een redelijk tempo zodat er geen tijd is om tussendoor lang na te denken over jezelf 😉
In de twee daaropvolgende zanglessen maakte ze een omslag, ging meer vrij en ongeremd zingen en kwam meer los. De schaamte hadden we aan de kant gekregen waardoor ze meer plezier kreeg in het zingen en we eindelijk echt met haar eigen sound aan de slag konden gaan, yes!
Zingen zonder schaamte in 5 stappen
- Spreek hardop uit waar je van baalt en waar je je voor schaamt als het om je zang of stem gaat. Ga ook na of dit iets te maken heeft met wat je vroeger te horen kreeg van ouders/familie/vrienden als je zong? Zorg dat je het helder hebt voor jezelf wat het is en of dit “waar” is.
- Probeer te benoemen wat je wel goed vind gaan en probeer positief over jezelf te denken; je maakt tijd voor jezelf en bent goed bezig want je volgt zangles om beter te leren zingen!
- Blijf de leuke kanten van jezelf benoemen, en besef dat beter leren zingen een proces is dus het hoeft niet in één klap perfect te gaan. (tip; lees de blog Yes ik zing vals!)
- Doe een call & response oefening om gewoon eens lekker mee te zingen zonder kritisch te zijn, en gekke geluiden te maken. Zing bijvoorbeeld met deze call & response mee van Rhiannon om los te komen: https://www.youtube.com/watch?v=gWEqHjn3mOM
- Oefen vaak en oefen veel met fouten maken, en daar ok mee zijn. Zing het liedje expres eens helemaal fout of lelijk en ontdek dat je nog steeds overeind staat en er helemaal niets aan de hand is.
Het helpt ook om gewoon alles uit te proberen met je stem, nieuwsgierig en onderzoekend te zijn naar wat je er allemaal mee kunt, dat vocale instrument. Lees hier meer over in de blog Waarom leren zingen, lijkt op LEGO.
* Brené Brown is een onderzoekshoogleraar maatschappelijk werk aan de University of Houston in de Amerikaanse staat Texas. Ze is daarnaast auteur van verschillende boeken en blogger. Ze heeft boeken geschreven over schaamte, kwetsbaarheid en moed. Bekijk ze hier.
Wil je ook leren zingen zonder schaamte? Boek dan een vrijblijvende proefles bij een van onze enthousiaste zangcoaches: Proefles aanvragen.
